Plemya / Τhe Tribe
Όπως κάθε Πέμπτη έτσι και χτες μπήκα να δω στο ιστολόγιο της Κουλτουρόσουπας (http://www.kulturosupa.gr/) τις νέες αφίξεις ταινιών στον Κινηματογράφο και μου απέσπασε την προσοχή η ταινία "Η Φυλή".
Η Φυλή δεν είναι μια απλή από ταινία, είναι μια κινηματογραφική εμπειρία. Δίχως υπότιτλους, δίχως διαλόγους, το φιλμ μπαίνει στα άδυτα ενός σχολείου κωφών και παρακολουθεί μια κοινωνία με δικούς της κώδικες. Εικόνες «ηχηρές», έντονες, δοσμένες νατουραλιστικά, αφηγούνται μια ιστορία βίας και ενηλικίωσης. Η σιωπή κυριαρχεί, γι’ αυτό και η κραυγή των ηρώων είναι ακόμη πιο σπαρακτική. Η «φυλή» του τίτλου, θα μπορούσε να αναφέρεται στον κόσμο των συμμοριών, όπως αυτός σκιαγραφείται στο φιλμ, ή στον κόσμο των κωφών. Πάνω απ’ όλα, όμως, μιλά για την ανθρώπινη φυλή, η οποία, ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος ή φωνής, είναι ικανή για τις πιο φωτισμένες αλλά και για τις πιο ειδεχθείς σκέψεις και πράξεις.
Πρόκειται για μία ταινία που, πραγματικά, όσο αρνητικά και να την κρίνεις είναι αδύνατο να την απορρίψεις. Ένα νεαρό αγόρι που καταφθάνει σε ένα σχολείο. Ένας ασύλληπτος κύκλος διαφθοράς που περιμένει να τον καταπιεί. Εικόνες τρομακτικής βίας, ψυχολογικής, σωματικής, συναισθηματικής. Φρέσκια νεαρά κορίτσια που εκδίδονται με χαρά για ένα μάτσο χαρτονομίσματα, αιμοβόροι νέοι που τρομοκρατούν οποιονδήποτε “αδύναμο κρίκο” για κάθε όφελος, realtime καταγραφή μίας απαρχαιωμένης μεθόδου έκτρωσης, realtime σεξ, αγοραίο και μη και, τελευταία κορύφωση της όλης αφήγησης μία απίστευτη “σπλατεριά” που σου έρχεται κυριολεκτικά από εκεί που δεν το περιμένεις.
Και όλο αυτό το κλίμα σαπίλας σε κάθε επίπεδο συνοδεύεται από απόλυτη σιωπή. Απόλυτη. Διότι το σχολείο είναι σχολείο κωφαλάλων, όπως και οι νεαρές εκδιδόμενες, οι αιμοβόροι μικροεγκληματίες και όλος ο κύκλος ανθρώπων των οποίων τη ζωή κρυφοκοιτούμε. Και ενώ η ταινία ξεκινά έτσι βάζοντας σε σε μία πολύ απλή και γνωστή διαδικασία κατά την οποία παρακολουθείς το “άλλο” εξασφαλίζοντας αφελείς παρατηρήσεις του τύπου “έτσι κάνουν οι κωφάλαλοι μάθημα”, “έτσι μαλώνουν οι κωφάλαλοι” και “έτσι χειροκροτούν οι κωφάλαλοι”, σταδιακά βυθίζεσαι σε ένα σύμπαν όπου αυτά που σε απασχολούν ξεπερνούν κατά πολύ την έλλειψη λόγου, κάνοντάς σε να την ξεχάσεις παντελώς. Υπό αυτό το πρίσμα η ταινία είναι, τουλάχιστον κατά τη γνώμη μου, αριστουργηματική.
Είναι μία από τις ελάχιστες φορές που -επιτέλους!- η διαφορετικότητα συνυπάρχει με το συμβατικό ως αμαρκάριστη και φυσιολογική, τόσο που την ξεχνάς, τόσο που τελικά δεν μπορείς πια να τη δεις. Αυτός είναι, ούτως ή άλλως- ο στόχος, η απόλυτη εξοικείωση, και όχι η εξιδανίκευση.
Όσο για την πλήρη έλλειψη ομιλίας, αλλά και το γεγονός ότι όλοι μιλούν μεταξύ τους στη νοηματική, γλώσσα άγνωστη για την πλειοψηφία του κοινού, το οποίο, κατά τα άλλα, κατανοεί αβίαστα τα τεκταινόμενα, το μόνο που έχω να πω είναι ότι πρόκειται ξεκάθαρα για μια σπουδή πάνω στην ανθρώπινη επικοινωνία και το βαθμό στον οποίο αυτή υπερέχει, τελικά, των λέξεων.
Σκηνοθετικά κάποιες σκηνές είναι αριστοτεχνικές και πραγματικά προσιδιάζουν σε χορογραφία. Ξεχωρίζω μία συγκεκριμένη σκηνή όπου μία ομάδα νεαρών αγοριών μπλέκονται σε καβγά τη στιγμή που οι υπόλοιποι συμμαθητές τους παρακολουθούν την ταραχή αντιδρώντας έντονα με κάθε τρόπο. Όλα μοιάζουν συγχρονισμένα, αβίαστα και φυσικά, υπογραμμισμένα από την ένταση που προσδίδει η έλλειψη ήχου.
Όπως έχει γίνει σαφές θεωρώ ότι το εύρημα του Slaboshpitsky, είναι ακριβώς αυτή η ετερογένεια και η ποικιλία στα θέματα που εισάγει, τόσο που στο τέλος αναρωτιέσαι για την εστίασή του και αυτό που θέλησε να πει. Και για αυτό το λόγο είναι και εξαιρετική η αμφίσημη επιλογή του τίτλου της ταινίας. Ωστόσο νομίζω ότι η ταινία ξεφεύγει λίγο από τα ανεκτά όρια, επεκτείνεται σε σκληρές σκηνές χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος πετυχαίνοντας απλώς και μόνο να προκαλέσει (με την θετική αλλά και την αρνητική έννοια). Για αυτό το λόγο νομίζω ότι η ταινία απέκτησε / θα αποκτήσει πολλούς φίλους αλλά και πολλούς εχθρούς.
Το The Tribe απέσπασε ήδη το Μεγάλο Βραβείο της «Εβδομάδας της Κριτικής», το Βραβείο Οραματιστή από την France 4, το Βραβείο του Ιδρύματος Gan για την υποστήριξη της διανομής στο Φεστιβάλ Καννών 2014, καθώς και το Βραβείο «Επόμενο Κύμα» – Austin Fantastic FF 2014 στις Η.Π.Α.
Το The Tribe έκανε την Ελληνική του πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2014 σαν μέρος του Μεγάλου Διαγωνιστικού. Mια ταινία του Μiroslav Slaboshpitsky.
IMDB ratting 7,5. 132 min. http://www.imdb.com/title/tt1745787/
Από την Πέμπτη 15 Μάη στην Θεσσαλονικη στο
Ολύμπιον 2 - Παύλος Ζάννας (DTS)
Μητροπόλεως & Αριστοτέλους γωνία - Tηλ. 2310 378404
Ώρα 21:30
Πηγες:
http://cinefreaks.gr/movie/the-tribe/
http://www.kulturosupa.gr/
