Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

ΘΩΜΑΣ ΚΑΝΤΑΡΑΣ «Ο ΜΑΥΡΟΣ ΛΗΣΤΑΡΧΟΣ»



Ο Θωμάς Καντάρας ( ή Γκαντάρας ) επικαλούμενος και "Μαύρος Λήσταρχος" καταγόταν από την Άκρη Ελασσόνας και βγήκε στο κλαρί τον Ιούλιο του 1918 με συντροφο τον Γεώργιο Βελώνη και με πρώτο φόνο εκείνον του τσιφλικά Θ. Μόσιου στην Βαλανίδα Ελασσόνας, επειδή αυτός είχε βιάσει τη σύζυγό του.
Λίγο αργότερα οι Καντάρας και Βελώνης πιάστηκαν και στις 21 Ιουλιου 1919 το στρατοδικείο της Λάρισας τους επέβαλε ποινή κάθειρξης 14 ετών. 
Στις 21 Νοεμβρίου 1921 ο Θωμάς Καντάρας δραπέτευσε από τις φυλακές της Λάρισας σκάβοντας μια τρύπα στο κελί του και βγήκε στην τουαλέτα, απ' όπου και δραπέτευσε με τον Πέτρο Γκανάτσιο και τον νεαρό Περικλή Παπαγεωργίου από το Λουτρό Ελασσόνας.Ένα χρόνο αργότερα το κεφάλι του επικηρύχθηκε.
Η επικήρυξη για το κεφάλι του Καντάρα ήταν 40.000 δρχ !!! ποσό πάρα πολύ μεγάλο για την εποχή του 1922.
Ο Περικλής Παπαγεωργίου έγινε το πρωτοπαλίκαρο του στη συμμορία που συνέστησε.
Ένας άλλος λήσταρχος της εποχής εκείνης , ο Φώτης Γιαγκούλας, υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Καντάρα.


                        Θωμάς Γκαντάρας «Ο μαύρος λήσταρχος» Ελλήνων δρώμενα



Ο Θωμάς Καντάρας είχε έναν αδερφό επίσης ληστή, τον Γεώργιο Καντάρα, που σκοτώθηκε τον Φεβρουάριο του 1920 στην θέση Κουμαριά Ελασσόνας, σε σύγκρουση με καταδιωκτικά αποσπάσματα. Μαζί του χάθηκε και ο ληστής Μανάτσας. 
Ο Θωμάς Καντάρας, σκοτώθηκε στην θέση Οξιά της Δεσκάτης Γρεβενών, κοντά στο Μαυρέλι, στις 5 Αυγούστου του 1923, από τον Γεώργιο Σιακαβάρα, ο οποίος συμμετείχε στο απόσπασμα που τον καταδίωκε. 
Το κεφάλι του Καντάρα κόπηκε, μεταφέρθηκε στο Γερακάρι και κατόπιν εκτέθηκε σε κοινή θέα στην Καλαμπάκα στις 6 Αυγούστου 1923, για παραδειγματισμό.
Ύστερα από την εξόντωση του, η συμμορία του σιγά-σιγά διαλύθηκε.
Ο Θωμάς Καντάρας άφησε ορφανά ένα γιο και δυο κόρες, την Βασιλική και την Ελένη. Την Ελένη την έδωσε για υιοθεσία στην Καλαμπάκα όταν ήταν ακόμα νήπιο.
Οι δυο αδερφές αντάμωσαν μεταξύ τους για πρώτη φορά, το 1998.


Για την ιστορία να πούμε ότι η φωτογράφιση έγινε κατά πάσα πιθανότητα στα Αντιχάσια όρη το 1923, και όχι στα Τρίκαλα όπως "ποιητική αδεία" γράφεται στο ποίημα από τον ποιητή. 
Ο λήσταρχος Γκαντάρας διαισθανόμενος το τέλος του ζητά από τον Α.Μάνθο να τον φωτογραφίσει μόνο του με όλη την αρματωσιά του, αλλά και εν συνεχεία με τα πρωτοπαλίκαρά του, τον πρώτο εξάδελφό του, Ελευθέριο Πλάτανο, επίσης από την Άκρη Ελασσόνας, όπως και ο Γκαντάρας, και τους αδελφούς Παπαγεωργίου από το όμορο χωριό, το Λουτρό Ελασσόνας.


Ο Χρήστος Μπράβος που γεννήθηκε το 1948 στη Δεσκάτη Γρεβενών έγραψε το παρακάτω ποίημα για την εν λόγω φωτογράφηση και το μελοποίησε ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου :
Α. Μάνθος
Όπου, στα 1923 ο επικυρηγμένος Θωμάς Γκαντάρας
ο ληστής, αποφασίζει να φωτογραφηθεί…'
Ο φωτογράφος των Τρικάλων Α. Μάνθος
έπαιρνε νύχτα τα στενά γυρνώντας σπίτι του
τους γάμους θα σκεφτότανε αλλά και τους θανάτους
που εκράτησε παντοτινά στο ακριβό χαρτί
Μα πιο πολύ θυμότανε το βράδυ του Αυγούστου
που πόρτες έκλεισε βαριά, έλυσε τα σκυλιά
κλέφτης μην έρθει κι έπεσε για του δικαίου τον ύπνο
κλέφτης μην έρθει κι έπεσε όπως κάθε φορά
Μήτε που άκουσε σκυλί, θυρόφυλο να τρίζει
και απ’ το φεγγίτη της σκεπής τον είδε να γλυστρά
από την άκρη Άγγελος, στα δόντια το μαχαίρι
Άγγελος, Εξάγγελος, μας ήρθε από μακριά



Το 2005 η μικρού μήκους 12' ταινία "Ο Φωτογράφος των Τρικάλων", εμπνευσμένη από το τραγούδι «Α.Μάνθος» του Θανάση Παπακωνσταντίνου, μας μεταφέρει στα Τρίκαλα του 1923, όταν ο επικηρυγμένος ληστής Θωμάς Γκαντάρας αποφασίζει να φωτογραφηθεί. Ο φωτογράφος Αθανάσιος Μάνθος, γυρίζει σπίτι του το βράδυ, αναλογιζόμενος τους γάμους και τις κηδείες «που κράτησε παντοτινά στο ακριβό χαρτί», ανυποψίαστος για όσα θα ακολουθήσουν κατά την απρόσμενη δηλαδή επίσκεψη του ληστή. 
Ο "Φωτογράφος των Τρικάλων", χωρίς εξάρσεις, με τη σιωπή να κυριαρχεί και ένα σκοτεινό ασπρόμαυρο κάδρο που περιλαμβάνει εξαιρετικές τοποθεσίες (υποθέτω της παλιάς πόλης των Τρικάλων), με τη μινιμαλιστική μουσική του Θανάση Παπακωνσταντίνου στο υπόβαθρο, στήνει ιδανικά το κλίμα της εποχής και μας οδηγεί σε ένα νοσταλγικό ταξίδι στη μνήμη. Ταυτόχρονα, η ένταση που δημιουργείται από το γεγονός της συνάντησης δύο ισχυρών αντρών (απ’ τη μια ο φωτογράφος Αθανάσιος Μάνθος, επιφορτισμένος να φυλακίζει στιγμές, από τη χαρά του γάμου μέχρι τη λύπη του θανάτου κι από μια απλή οικογενειακή στιγμή μέχρι την περήφανη χωροφυλακή με τα κεφάλια δραπετών στα χέρια, κι απ’ την άλλη, ο Θωμάς Γκαντάρας, ο καταζητούμενος ληστής που τρομοκρατεί όποιον βρεθεί στο πέρασμά του με την τραχιά του όψη και την αρματωσιά του), δεν επιτρέπει εφησυχασμό και προσθέτει πόντους στην ατμόσφαιρα. 
Ο Κοσμόπουλος ευτύχησε να έχει δυο πολύ καλούς ηθοποιούς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο μελαγχολικός Ηλίας Λογοθέτης(κυρίως) στο ρόλο του φωτογράφου αλλά και ο Αλέξανδρος Λογοθέτης μεταμφιεσμένος σε ληστή, παίζουν με τις εκφράσεις και τις ματιές τους και δημιουργούν ένα ιδιαίτερο δίδυμο, βγάζοντας την ανθρωπιά πίσω από τα σκληρά προσωπεία των δυο χαρακτήρων. 
Αν μπορούμε να καταλογίσουμε κάτι στον "Φωτογράφο των Τρικάλων" είναι ότι δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό αλλά κυρίως σε σινεφίλ που θα παραβλέψουν την απουσία κάθε λογής εντυπωσιασμών και γρήγορου ρυθμού (όχι δηλαδή ότι θα βαρεθούν οι υπόλοιποι) και απ’ την άλλη, δεν θα ικανοποιήσει τους φίλους του Θανάση Παπακωνσταντίνου που περιμένουν ενεργή συμμετοχή του στο (μουσικό) αποτέλεσμα. 
Η ταινία κατά τον σκηνοθέτη της υπήρχε στο μυαλό του από την πρώτη στιγμή που άκουσε το τραγούδι, το οποίο του κίνησε το ενδιαφέρον να ψάξει την ιστορία και να βρει την αλήθεια πίσω από τους στίχους. Με δεδομένο το αποτέλεσμα, μπορούμε να μιλάμε για μια ακόμα ελπίδα του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου που θα χαρούμε να δούμε στο (εντελώς διαφορετικό ωστόσο) πεδίο της μεγάλου μήκους ταινίας. Η ευαίσθητη ματιά και οι γνώσεις του ίσως τον ξαναφέρουν στο μέλλον στο δρόμο μας. 


35mm, α/μ & έγχρ. , dolby digital, 12΄ (2005).
28ο Φεστιβάλ Ταινιών μικρού μήκους Δράμας
(2005):
Β' Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μυθοπλασίας,
Διάκριση «Κίνητρο» Ε.Κ.Κ.
Τιμητική Διάκριση Ενδυματολογίας
Τιμητική Διάκριση Σκηνογραφίας.
Ειδικό Βραβείο Ποιότητας Ταινίας μικρού μήκους 2005 ΥΠΠΟ.
13ο Διεθνές Φεστιβάλ Μεσογειακού
Κινημ/φου (Τετουάν) 2007:
Grand Prix Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας.


The Longing

                   9 χρόνια κλείνει αυτό το ιστολόγιο και όταν το ξεκίνησα ήθελα να εκφράσω προσωπική αποτύπωση συναισθημάτων, παρουσιάσεις ...