Σεπτέμβριος 2015, το Τρίτο Πρόγραμμα θυμάται… Ένα μεγάλο αφιέρωμα σε σημαντικές και αγαπημένες εκπομπές τον Σεπτέμβριο στο Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 - 95,6. Από τη συχνότητα του Τρίτου, η οποία τιμά σταθερά όλα αυτά τα χρόνια το τρίπτυχο της επιμόρφωσης, της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας. Αναδεικνύοντας στιγμές της μοναδικής πνευματικής κληρονομιάς του Τρίτου Προγράμματος, φέτος ο πρώτος μήνας του Φθινοπώρου είναι αποκλειστικά αφιερωμένος σε εκπομπές που αγαπήθηκαν, από το αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Από την 1η Σεπτεμβρίου ακούμε Τρίτο 90,9 – 95,6! Η επιλογή των εκπομπών του αφιερώματος υπήρξε δύσκολη ως διαδικασία καθώς η ποιότητα και ο πλούτος του περιεχομένου του αρχείου μεταδόσεων του Τρίτου Προγράμματος είναι μεγάλος για να περιοριστεί σε ένα μηνιαίο αφιέρωμα. Είναι όμως ένα χαρακτηριστικό δείγμα όλων όσων έκαναν το Τρίτο Πρόγραμμα μοναδικό στην ραδιοφωνική ακρόαση. Όλοι οι παραγωγοί του Τρίτου εργάστηκαν προκειμένου να σταχυολογήσουν και να παρουσιάσουν στους σταθερούς, αλλά κυρίως στους νεότερους ακροατές του Τρίτου, αγαπημένες και σημαντικές εκπομπές λόγου, μουσικής, σπάνιων ηχογραφήσεων και μεγάλων αφιερωμάτων. Συντονιστείτε στο Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 και 95,6 και μέσω διαδικτύου στον κόμβο http://webradio.ert.gr/trito/ ΕΡΤ Α.Ε.Στηρίζουμε το Τρίτο Πρόγραμμα΄#kivotostritou
Είναι
η Jane Horrocks, από την τηλεοπτική σειρά του
"Absolutely Fabulous" και την ταινία του
Mike Leigh «Η ζωή είναι γλυκιά," και τίποτα
δεν έχω δει σε αυτήν που να με είχε
προετοιμάσει με κάθε τρόπο για την
αποκάλυψη ότι αυτή είναι μια τραγουδίστρια.
Και
δεν είναι μόνο μια τραγουδίστρια, αλλά
ένας ιμπρεσιονιστής ο οποίος μπορεί να
επιτελέσει τις φωνές των Τζούντι
Γκάρλαντ, Shirley Bassey, η Μέριλιν Μονρόε και
η Billie Holiday, μεταξύ άλλων.
Και
δεν είναι μόνο ένας ιμπρεσιονιστής,
αλλά μιμείται τόσο επιδέξια ώστε ούτε
οι τίτλοι τέλους που σε ένα σημείο μας ενημέρωναν ότι η Horrocks τραγούδησε όλα
τα δικά της τραγούδια στην ταινία δεν
με έπειθε. Ο μιμητισμός της είναι τόσο
ακριβείς ώστε θεωρούσα ότι πρέπει να
είναι συγχρονισμό των χειλιών.
Χωρίς
την Jane
Horrocks με το απροσδόκητο ταλέντο του
άστρου της η ταινία “Little
Voice” θα ήταν αδιανόητη.
Η
Laura Hoff, η οποία ζει σε ένα σπίτι της
εργατικής τάξης στο Scarborough, είναι γνωστή
ως LV που
είναι το ακρωνύμιο της λέξης Little
Voice που της το κόλησαν
επειδή είναι ντροπαλή. Εκείνη φεύγει
πραγματικότητα με το να μιμείται φωνές
σαν την Edith Piaf, η Τζούντι Γκάρλαντ, η
Shirley Bassey.Η αγάπη της για το τραγούδι
είναι η μοναδική πηγή της δύναμης.
Το
υπόλοιπο του σπιτιού διέπεται από τη
μητέρα της, Μαρί (Brenda Blethyn, την υποψήφια
του Oscar από το «Μυστικά και ψέματα»).Είναι
μια ξεφωνημένη που ψωνίζει παλικάρια
στις παμπ και τους πηγαίνει σπίτι.Η νέα
της κατάκτηση είναι ο Ray Say (Μάικλ Κέιν),
κάποτε υπήρξε promoter Λονδρέζικων κλαμπ
αλλά πλέον μανατζάρει μόνο στριπτζηζούδες
των βορείων προαστίων.
Μια νύχτα ο Ray ακούει το τραγούδι της Laura Hoff και συνειδητοποιεί ταυτόχρονα ότι έχει ανακαλύψει ένα εξαιρετικό ταλέντο. Αλλά η φωνή της Laura που έχει το χάρισμα να μιμείται τις φωνές μεγάλων αστέρων δεν αντικατοπτρίζεται από μια μεγάλη προσωπικότητα αλλά από μια ντροπαλή κοπέλα που μιλάει με μια τόσο μικρή φωνή που της έχει κολλήσει και το ψευδώνυμο της.
Ο Ray φέρνει στο σπίτι του φίλου του τον Κύριο Boo (Jim Broadbent), ιδιοκτήτης ενός τοπικού κλαμπ για οντισιόν στην “μικρή φωνή”.Δεν την καταφέρνει όμως να τραγουδήσει, αλλά αργότερα, ενώ στέκονται στο πεζοδρόμιο, την ακούνε να τραγουδάει το "Over The Rainbow,« και ο Κύριος Boo ξέρει ότι έπιασε το μεγάλο λαχείο επιτέλους.Το σχέδιο του Ray είναι να δελεάσουν την “μικρή φωνή” πάνω στη σκηνή για να τραγουδήσει και έτσι της λέει μια συγκινητική παραβολή για ένα μικρό Bluebird πουλί.Ταυτόχρονα υπάρχει και ένας τηλεφωνητής ο ( Γιούαν Μακ Γκρέγκορ ) που είναι ερωτευμένος μαζί της.Θα κερδίσει την αγάπη της ; Θα καταφέρουν να την κάνουν να τραγουδήσει;"Little Voice”, σε σενάριο και σκηνοθεσία από τον Mark Herman (" Brassed Off") , φαίνεται να έχει όλα τα κομμάτια στη θέση τους για άλλη μια από εκείνες τις φανταστικές , κωμικές βρετανικές ταινίες.
Δραματική
μουσική κομεντί του 1998 σε Σενάριο και
Σκηνοθεσία του Mark
Herman και
με πρωταγωνιστές
τους :
Jane
Horrocks, Brenda Blethyn(Υποψήφια
για όσκαρ Β' Γυναικείου ρόλου),
Michael Caine, Ewan McGregor and Jim Broadbent.
Αγαπημένος μου δίσκος του Θανάση Παπακωνσταντίνου είναι ο δίσκος :
"Η Βροχή από κάτω" του 2006
Μέσα στο τρίτο κομμάτι του δίσκου απαγγέλλει ο ποιητής Νίκος Καρούζος, ο τίτλο του τραγουδιού είναι :
"Ο σκύλος των άστρων"
Έτσι έμαθα τον ποιητή Νίκο Καρούζο κι αποφάσισα να τον γνωρίσω.Παρακάτω παραθέτω βιογραφικά στοιχεία, 2 άρθρα αλλά και 2 εκπομπές της ερτ καθώς και πολλά βίντεο με ποιήματα που απαγγέλει ο ίδιος.
Ο Νίκος Καρούζος γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1926.Θα μυηθεί στην αρχαία ελληνική και χριστιανική πατερική γραμματεία. Γραμμένος ΕΠΟΝ, θα έρθει στην Αθήνα για να ξεκινήσει σπουδές στην Νομική σχολή Αθηνών το 1945. Στη συνέχεια θα εξοριστεί στην Ικαρία και θα ακολουθήσει η Μακρόνησος δύο φορές, την πρώτη ως στρατιώτης κάνοντας την θητεία του, την δεύτερη ως εξόριστος. Το 1953 θα εκδόσει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Η επιστροφή του Χριστού.
Ο Καρούζος θα περιπλανηθεί στην Αθήνα περίπου 40 χρόνια. Θα τραφεί από ότι τρέφει και την ποίηση του. Μοναξιά, ασκητικότητα και διαρκής παρατηρητικότητα της καθημερινότητας, η οποία αν και αλλάζει στα χρόνια που περνάνε, παραμένει παράλογη όσο και κοινότοπη. Ο Καρούζος θα πασχίσει να διαπεράσει αυτή την καθημερινή σύμβαση με την ποίηση του, να ανελκήσει το κρυφό νόημα των καθημερινών εικόνων, σε ένα χρόνο ο οποίος έχει σταματήσει ή ίσως υπάρχει με έναν τρόπο που δεν μας αφορά. «Ο Καρούζος περιγράφει τα δευτερόλεπτα με την ίδια παραξενιά που άλλοι ποιητές περιγράφουν τα λουλούδια»,σημείωσε ο Ευγένιος Αρανίτσης (Ιστορία των Ηδονών). Ενώο ποιητής γράφει : «…Ο χρόνος είναι κοροϊδευτικός. Είναι αμέτοχος σαν τα περίπτερα στην κίνηση.»
Περιπλανώμενος στην πόλη, γοητευμένος μέχρι κούρασης από τις νύχτες της («…τα βράδυα της Αθήνας χρωματισμένα ως τον αέρα...») και τα ξημερώματα της, («Πρωί δεν αντικρίζεται ο ήλιος όταν έχεις ξενυχτήσει…») πολύ συχνά με μόνη παρέα ποτό και τσιγάρα, παρόλα αυτά θα παραμείνει πάντα συνεπής και γαλήνια προσηλωμένος στην τέχνη του.
Θα βραβευθεί το 1961 με το Β’ κρατικό βραβείο ποίησης και το 1988 με το Α’ κρατικό βραβείο ποίησης ενώ το έργο του θα εκδοθεί και εκτός Ελλάδας. Θα αρρωστήσει, όμως, το 1989 και θα πεθάνει το 1990, στα 65 του.
Ακολουθεί το πρώτο άρθρο από την www.lifo.gr
Σερβιτόρος σε παλιό καφενείο της Αλεξάνδρας μίλησε για έναν εκλεκτό θαμώνα-ποιητή που έγραφε με μανία σε χαρτοπετσέτες, πακέτα από τσιγάρα, αποδείξεις, και τέλος πάντων σε όποιο χαρτί βρισκόταν πρόχειρο μπροστά του. Άλλα τα έσκιζε, άλλα του έδινε να τα πετάξει ή του τα χάριζε. Έγραφε, έσκιζε, πέταγε, χάριζε... Κι ο σερβιτόρος σιχτίριζε τον εαυτό του που δεν είχε τη θεία πρόνοια να τα κρατήσει. Ο ποιητής δεν ήταν άλλος φυσικά από τον Νίκο Καρούζο.
Από την εκπομπή Μονόγραμμα ΕΡΤ 1990
Ο ίδιος άνθρωπος μου ανέφερε τότε για την έκδοση με τα ανέκδοτα ποιήματά του που ετοίμαζε ο Ίκαρος. «Ψάχνουνε για τα χαμένα του...» μου είπε. Μία έκδοση που είχε ανακοινωθεί ήδη από το 2009 και κυκλοφόρησε μόλις πριν περίπου ένα μήνα, με τον τίτλο «Οιδίπους Τυραννούμενος και άλλα ποιήματα», σε φιλολογική επιμέλεια Μαρίας Αρμύρα και με σύμβουλο έκδοσης τον Ευγένιο Αρανίτση.
Είναι γνωστό πως ο Νίκος Καρούζος είχε τη συνήθεια να χαρίζει πολλά από αυτά που έγραφε σε φίλους του, να τα προσφέρει εν είδει δώρου σε επισκέψεις, να τα αφιερώνει σε αγνώστους.
Κάποια από αυτά τα αδέσποτα ποιήματα βλέπουν τώρα για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας, συγκεντρωμένα σε έναν τόμο –ποιήματα από τα αρχεία του Γιώργου Σκούρτη, της Αθηνάς Παπαδάκη, του Ευγένιου Αρανίτση, της Μαρίας Γιαγιάννου, του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη, της Λέλης Μπέη κ.α., – μαζί με τα ποιήματα των πρώτων του συλλογών που δεν είχε συμπεριλάβει ο ίδιος στον συγκεντρωτικό τόμο του 1961 «Ποιήματα», με εκείνα που είχαν δημοσιευτεί από τον ίδιο σε περιοδικά και εφημερίδες αλλά δεν είχαν ενταχθεί σε συλλογές και με ποιήματα που δημοσίευσαν τρίτοι μετά τον θάνατό του. Η έρευνα φυσικά δεν σταματά εδώ. «Δεν έχει stop η ποίηση», όπως λέει κι ο ίδιος.
Η έκδοση αυτή αποτελεί μία ακόμα σημαντική ψηφίδα στο μωσαϊκό της ποίησής του, μαζί με τις συλλογικές εκδόσεις των ποιημάτων του, (Τα Ποιήματα Α΄ και Β΄) τις συνεντεύξεις και τα πεζά του (όλα από τις εκδόσεις Ίκαρος), επιτρέποντας να βγάλουμε χρήσιμες παρατηρήσεις για την επεξεργασία που επεφύλασσε στα ποιήματά του – όπως τις διαφοροποιήσεις που έκανε στο ίδιο ποίημα από συλλογή σε συλλογή και πως χρησιμοποιούσε στίχους τμηματικά σε άλλα– και το πως επέλεγε να τα δημοσιεύει.
Ο τόμος είναι κατατοπιστικότατος, με εκτενές παράρτημα, επεξηγηματικές σημειώσεις για τον χρόνο δημοσίευσης κάθε ποιήματος και βιβλιογραφικές λεπτομέρειες που αφορούν την κάθε δημοσίευση. Ο «Οιδίππους τυραννούμενος», το συγκλονιστικό ποίημα που έδωσε και τον τίτλο στην έκδοση, θα μπορούσε να είναι εισαγωγικό και για όλο τον τόμο αλλά και η προσωπική του Νέκυια:
"Εζούσα τις πιο βαθιές μου λεπτομέρειες καθώς αργά ο έρμος διανύω την κόλαση περιμένοντας καρπούς απ' τα ψέματα πάλι την όσφρηση του βίαιου μυαλού μου κι ο θάνατος αχολογούσε άρωμα μητέρας βόσκοντας έρωτα στην αναισθησία των άστρων ανεπαίσχυντα. Λοιπόν η άβυσσος ο καταπιώνας που δεν κοπάζει. Δικό μου είναι αυτό το βιβλίο η δάκνουσα λαλιά κι η ανάγνωση. Δεν έχω κανένα δικαίωμα στην ευτυχία."
Τι κι αν η «δάκνουσα λαλιά» του είναι εδώ κοφτερή όσο ποτέ, δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη φενάκη της υστεροφημία:
"Να ανταλλάζεις νομίσματα-στίχους
με απουσία ·
η χειρότερη μορφή να αναπνέουμε."
«Ευλογημένες οι λέξεις που περιμένουν τον αναγνώστη τους για χρόνια» έγραψε ο Ευγένιος Αρανίτσης, όσο ακόμα προετοιμαζόταν αυτή η έκδοση. Και δεν μπορεί παρά να είναι κι αυτή ένα δώρο που μας χαρίζεται μετά θάνατον, σαν όλα αυτά τα ποιήματα που απλόχερα μοίραζε σε φίλους. Η ποίηση του Καρούζου σπαρταρά να επιστρέψει και φυσικά δεν έχει πει την τελευταία της κουβέντα, αν θυμηθούμε τι λέει σε μια απ' τις πρώτες του συλλογές, απ' τους πορτοκαλεώνες της δικής του «Ασίνης», σαν απάντηση σε αυτή του Σεφέρη:
"Πράξε τ' αστέρια όπως το ψάρι σπαρταρά έξω απ' τη θάλασσα ζητώντας να γυρίσει καθώς με λέξεις η ποίηση σπαρταρά να επιστρέψει."
Η αφετηρία αυτής της ατέρμονης πορείας και πρώτη του εμφάνιση στην ποίηση έγινε με το ποίημα «Σίμων ο Κυρηναίος» στο περιοδικό «ο Αιώνας μας» το 1949, αν και είχε ήδη στείλει κάποια ποιήματα στο περιοδικό της ΕΠΟΝ «Νέα γενιά». Με παππού, καθώς και πατέρα, δάσκαλο, ο Νανάκος, όπως τον έλεγαν οι δικοί του, μέσα στα γράμματα από μικρός, όχι μόνο γιατί του κληροδότησαν μία σπουδαία βιβλιοθήκη αρχαίων και βυζαντινών, όχι μόνο γιατί έμαθε να διαβάζει από τα τέσσερα, αλλά και γιατί γεννήθηκε στο Ναύπλιο της Αργολίδας όπου ο Δαναός έφερε τα γράμματα.
Από την Εκπομπή "Παρασκήνιο" της ΕΡΤ
(ξεκινάει μετά το 0.17)
Οι αριστερές του καταβολές θα γίνουν αιτία να εξοριστεί σε Ικαρία και Μακρόνησο. Τις σπουδές του στη Νομική θα τις εγκαταλείψει σύντομα και δεν θα ασχοληθεί με τίποτα άλλο εξόν της ποίησης, μια ζωή αποκλειστικά αφιερωμένη και βιωμένη μέσω αυτής. Αδιάφορος για τα οικονομικά ζητήματα, ζούσε σχεδόν μόνιμα σε καθεστώς ένδειας στο υπόγειο της Σούτσου της πλατείας Μαβίλη, απ' όπου ασκήτευε στην ποίηση και εξορμούσε εν ονόματι της γλώσσας:
"Μιλώ από ένα υπόγειο· μιλώ απ' το υπερώο της Ελλάδας."
Αν επιχειρήσει κανείς μία εγκάρσια τομή στο έργο του, παθαίνει ίλιγγο από την αντίστιξη, τα δυσθεώρητα ύψη και τα απροσμέτρητα βάθη, χαζεύει την εξέλιξη από τη θρησκευτικότητα μέχρι την απόλυτη εκμηδένιση της γλώσσας: ο παρεξηγημένα «θρησκευτικός» ποιητής με τα ιδιότυπα βυζαντινά χρώματα που αγγίζουν έναν παγανιστικό ερωτισμό. Ο επαναστάτης αναρχικός κυνικός «σκύλος» –anar-chien– που καταργεί δόγματα και «θολά μαντεία».
Ο δημιουργός της ποιητικής σύνθεσης της «Κροστάνδης» που κλείνει τους λογαριασμούς του με τις ιδεολογίες και την αποτυχία τους και αποτίνει φόρο τιμής στους πραγματικούς επαναστάτες της Άνοιξης. Ο ιστορικός Καρούζος του Βαρβαρόσσα, του Ιησού, του Οιδίποδα, του Λένιν, του Μαρξ, του Γκάντι.
Ο ερωτικός Καρούζος που, ωστόσο, παραδέχεται πως «τι να σου κάνει αυτός...» –ο έρωτας – βάζει απλά «λίγα παγάκια στη μελαγχολία μου» και δεν αρκεί για να κατευνάσει την υπαρξιακή αγωνία του.
Ποίηση φυσική και όχι μεταφυσική, όπως συχνά λέγεται. Δεν είναι τοποθετημένος στο επέκεινα ο Καρούζος αλλά επιθυμεί να διεισδύσει στην ύλη:
"τίποτα πιο υπερφυσικό απ' το ίδιο το φυσικό"
Ποίηση εξαρθρωμένη. Κανείς άλλος δεν πήγε τόσο μακριά τη γλώσσα όπως ο Καρούζος, δεν την κατακερμάτισε, δεν έπαιξε τόσο με τα όριά της, δεν κατακρεούργησε τα νοήματά της. Μία γλώσσα αποσυντιθεμένη που διακρίνονται τα δομικά της υλικά. Ποιος έκανε την υπέρβαση, αν όχι αυτός; Ποιος ασφυκτιά τόσο μέσα στη γλώσσα από το πεπερασμένο της, αν όχι αυτός;
"έτσι κι αλλιώς η γλώσσα είναι ασέλγεια πάνω στο Είναι."
Ποίηση θραυσματική. Ελάχιστα τα πολύ γνωστά ποιήματα του Καρούζου που θυμόμαστε αυτοτελή, όπως «ο Μειλίχιος τρόπος του Βαρβαρόσσα», «Η εμφάνιση του Γιάννη Μακρυγιάννη μέσα στ' όνειρο μιας άθλιας Πέμπτης», «Στον Ιωάννη Σεβαστιανό Μπαχ», ο «Ρομαντικός επίλογος», «Ο Σολωμός στ' όνειρό μου». Ένα συνεχές ποίημα για την ύπαρξη είναι αυτό που γράφει από σπαράγματα της κατακερματισμένης αγωνίας του που συγκροτεί όμως όλο μία ενότητα.
Ποίηση αναρχική. Ο Σαλάμοφ έλεγε πως γράφοντας προσπαθούσε όχι μόνο να είναι πιο αριστερά από την ίδια την αριστερά αλλά και πιο αληθινός από την ίδια την αλήθεια. Έτσι και ο Νίκος Καρούζος πήγε πέρα και από την Αριστερά και από την Αλήθεια. Βαθιά αναρχικός –φύσει και θέσει– ποιητής. Αν και ξεκίνησε στους κόλπους της αριστεράς, αν και πλήρωσε με εξορίες την αντιστασιακή του δράση, ξέφυγε γρήγορα από τις αγκυλώσεις της και παρέμεινε πάντα μακριά από οποιαδήποτε έννοια στράτευσης. Δήλωνε αντι-εξουσιαστής και αντίθετος στην ατομική ιδιοκτησία. Ανένταχτος και αποσυνάγωγος, αλλεργικός σε κάθε είδους δογματισμούς. Η στράτευση η δικιά του πάντα στο πλευρό της ποίησης:
"πρέπει να το ξέρεις πως εγώ τα δόγματα ή τα καίω ή τα κοπρίζω"
Ποίηση αυτοαναιρούμενη. Το μαύρο χιούμορ και ο σαρκασμός του, βασικά συστατικά της τραγωδίας του, διατρέχουν υπόγεια όλη την ποιητική του και του επιτρέπουν να μειδιά ειρωνικά στο κοστούμι του «διανοούμενου» και στο ρόλο της ποίησης που πάνε να της φορτώσουν άλλοι:
"Μου φαίνεται πως ένα καλό ξύσιμο διαρκείας λυτρώνει περισσότερο απ' την ποίηση."
Ποίηση δυσπρόσιτη. Ποια είναι όμως πραγματικά η δυσκολία αποκρυπτογράφησής της; Οι γλωσσικές ακροβασίες, οι νεολογισμοί, οι συντακτικές ασυνέχειες, η συχνά κάθετη νοηματική ανάπτυξη του ποιήματος, η γλώσσα του που ξεφορτώνεται αδιαμαρτύρητα το εννοιολογικό της φορτίο; Οι πολλές ιστορικές, μυθολογικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές αναφορές; Η εγγενής σκοτεινιά του; Η αδυναμία ταξινόμησής του; Ίσως όλα αυτά μαζί και πρωτίστως ό, τι δηλώνεται εδώ:
"είμ' ένα ράμφος νευρωτικά χωμένο στο αίνιγμα"
Ίσως η πραγματική δυσκολία να έγκειται στο ότι ο Καρούζος είναι βαθιά χωμένος μέσα στο άρρητο, κάτι που μας βγάζει απ' την άνεσή μας. Τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια μας, ουρλιάζει μέσα στην απόγνωση και καταδεικνύει πόσο ανούσια είναι όλα αυτά που κάνουν υποφερτή την ύπαρξη:
"πάλι τα ρούχα μου σήμερα στο καθαριστήριο
πάλι σιδέρωμα για λανθασμένο αύριο
δεν είμαστε στα καλά μας να υπάρχουμε έτσι ανελέητα."
Ανοίγει διάπλατα το παράθυρο στο νόημα, αποκαλύπτοντας πως δεν υπάρχει νόημα. Σε αντίθεση με άλλους, δεν αφήνει κανένα δεκανίκι. Προσπερνά όλα αυτά που φαντάζουν ουσιώδη και αφήνει γυμνή την ερημιά:
"Τι μένει από όλα αυτά;
Μερικά βλακώδη κόκαλα."
Δεν αντέχεται για πολύ, γιατί ξεμπροστιάζει τα ψέματα της ύπαρξης και σκίζει το καταπέτασμα του μυστηρίου. «Εσαεί νήπιος» ο Καρούζος, όπως αυτοχαρακτηρίζεται, εισέρχεται μέσα στις λέξεις αθώος, με παραδείσια έκπληξη και απαιτεί να εισέλθουμε στην ποίησή του γυμνοί από κάθε λεκτική προγύμναση, να ξεμάθουμε κάθε κανόνα που ξέραμε και να δούμε την αλληλουχία των λέξεων και των νοημάτων με άδολη ματιά:
"Δίχως ενήλικα μιλήματα μαθαίνουμε καλύτερα την
αλήθεια
λογχίζοντας τον τρόμο της ζωής μ' ένα άγραφο βλέμμα."
Γιατί δεν ανήκει στη χορεία των μεγάλων ο Καρούζος; Γιατί, αναλογιζόμενοι το μέγεθός του, δεν τον τοποθετούμε στη γραμμή εκείνη που εκτείνεται από τον Κάλβο και τον Σολωμό μέχρι τον Σεφέρη και τον Ελύτη; Η απουσία του εθνοκεντρισμού, σαν απαραίτητη προϋπόθεση για να συμπεριληφθεί κάποιος στην ομάδα των επιλέκτων, είναι η πιο πιθανή απάντηση στο ερώτημα. Δεν ήταν αυτό το κέντρο της ποίησής του αλλά η πανανθρώπινη αγωνία:
"Τώρα μ' ένα ούρλιασμα γίνομαι παγκόσμιος. Αυτό μεινέσκει παναθρώπινο."
Μία άλλη απάντηση στην εκκωφαντική σιωπή γύρω από το όνομά του είναι η μόνιμη τάση του ίδιου να αυτοϋπονομεύεται και η αλλεργία του σε κάθε είδους ένταξη. Δεν ήταν καν τοτέμ της Αριστεράς, αν και κατά πολύ ανώτερος από επιφανέστερους της γενιάς του. «Έτοιμος για σφαγή ο Καρούζος» θα αναφωνήσει ο άλλος μεγάλος ανένταχτος της Αριστεράς –που τον στένευαν εξίσου τα διάφορα ιδεολογήματα– Μιχάλης Κατσαρός, στο ποίημά του «Μπαλάντα για τους ποιητές που πέθαναν νέοι».
Για όλους εμάς που ομολογουμένως κάπου μας κάνει και νιώθουμε αμήχανα ο ελληνοκεντρισμός του Σεφέρη, η απαστράπτουσα καρτποσταλική εμμονή του Ελύτη με το φως μας θαμπώνει και η κοντόφθαλμη στράτευση μιας πλευράς της γενιάς της ήττας μας απωθεί, νιώθουμε πως πλέουμε άνετα στα μαύρα νερά του «Απόγονου της νύχτας» Καρούζου.
Διαβάζοντας τον είναι λες και κατακρημνίζεσαι σε ένα κοραλλένιο χάος ή υψώνεσαι σε έναν διάσπαρτο με άστρα βυθό, σαν να προσεγγίζεις μια ευφυΐα πέρα από τη νόηση:
"Εγώ λοιπόν έκπληχτος από χέρι διαστέλλω γαλαξίες
κι ανατείνομαι όνειρος"
* * *
ΣΥΝΤΟΜΟΝ
"Τραγουδώ τους πεσμένους προπάτορες
είμαι των άστρων ο σκύλος
με τα μάτια κοιτάζω ψηλά
με τα χέρια γιορτάζω τη λάσπη."
Η ποίησή του μπήκε ξαφνικά σαν το πουλί εκείνο που περιέγραφε στις πρώτες του συλλογές και πότε-πότε έρχεται και μας χτυπά ξανά με το ράμφος του το τζάμι για να μας υπενθυμίσει την παρουσία του:
"Όμως, τι νά' ναι το πουλί,
που ξαφνικά, σαν ερχομός πνοής μέσα στο πνεύμα,
σφάζει την ησυχία του δωματίου μου
και το αισθάνομαι κοντά μου;
Ποτέ νομίζω δε θα μάθω ―
κι ίσως, να είναι το πουλί αυτό, όλο το μυστικό εδώ
πέρα..."
Σαν το πουλί μπήκε στο δωμάτιο των ελληνικών γραμμάτων και ο ίδιος, μας σιγοψιθύρισε τα μυστικά του με τα «τεράστια ελληνικά» του, άφησε χωρίς φειδώ τις αλήθειες του, είπε όσα μυστικά για το «είναι» και το «μηδέν» ήξερε, απελπισμένο που δεν ήξερε κι άλλα να μας μαρτυρήσει και έμεινε, μέσα στο θάμβος του, να μας κοιτάζει έκπληκτο και να αναρωτιέται τι είναι αυτό που δεν βλέπουμε. «Κυάλια θέλουν οι αναγνώστες;» θα αναρωτηθεί κοντά στο τέλος της ζωής του.
Και η ποίηση του Καρούζου και σαν μία άλλη θέαση της ζωής αλλά και σαν βίωμα σπαρταρά να βρει το στόχο της και να πείσει επιτέλους πως το πουλί δεν έκανε άσκοπα το γύρο του δωματίου και βγήκε...
Στην ανάρτηση αυτή ακούμε μέρος απο 30 συνολικά ποιήματα που απαγγέλλει ο ίδιος ο Νίκος Καρούζος από τον πολύ σπάνιο δίσκο βινυλίου με τίτλο "Ομορφαίνω τη μοίρα" που ηχογραφήθηκε το φθινόπωρο του 1989 ενώ ήταν ήδη άρρωστος.
Έφυγε από κοντά μας στις 28 Σεπτεμβρίου του 1990.
Στον Δίσκο αυτό, πριν αρχίσει να απαγγέλλει, ανάβει τσιγάρο, συγκεντρώνεται και χαμηλόφωνα δοκιμάζει την φωνή του λίγο πριν ξεκινήσει στο παρακάτω βίντεο στο 1,10 λεπτό την πραγματική απαγγελία.
Ήταν παράκληση του Νίκου Καρούζου να μήν επιλέξει ο ίδιος τα ποιήματα που θα διάβαζε.Ποτέ δεν ήξερε ποιό θα ήταν το επόμενο ποίημα που θα διάβαζε. Ήταν επίσης θερμή παράκληση του, να μή διαβάσει πολύ εκτεταμένα ποιήματα-η κατάσταση της υγείας του και οι αναπνευστικές του δυσκολίες, δεν του επέτρεπαν την απαγγελία μακροσκελών ποιημάτων.
Το 2001 άκουσα για πρώτη φορά για ένα σημαντικό αλλά σπάνιο βινύλιο όπου απαγγέλει ποίηματα του ο Νίκος Καρούζος.Τίτλος-"Ομορφαίνω τη μοίρα".Προσπάθησα πολλές φορές να εντοπίσω αυτό το βινύλιο αποτεινόμενος σε όλες τις πιθανές πηγές ακόμη και σε έναν από τους συντελεστές της παραγωγής....
"Αποτέλεσμα τζίφος" που λέει και ο Καρούζος σε ένα από τα ποιήματα του.
Ήταν ο απόλυτος άρχων της ηχογράφησης. Στεκόταν εξαντλητικά μπροστά στο μικρόφωνο, δοκίμαζε ξανά και ξανά τα ποιήματα, κάποιους στίχους που τον δυσκόλευαν, έπαιρνε τις κατάλληλες αναπνοές, ύστερα κοιτούσε πίσω από το τζάμι, άναβε ένα τσιγάρο κι έγνεφε με το χέρι ότι είναι έτοιμος.
Ο Νίκος Καρούζος ήθελε αυτός ο δίσκος να είναι ένας οδηγός ανάγνωσης,κάτι σαν παρτιτούρα.Πολύ συχνά παραπονιόταν για τον τρόπο που διάβαζαν τα ποιήματα του οι ηθοποιοί.Πίστευε πως τα είχαν κακομεταχειριστεί.Ετσι με τις απαγγελίες αυτές , εκτός των άλλων, επιθυμεί να θέσει τέρμα στην παρεξήγηση της απόδοσης της ποίησης του”.
Δεν είχε την ανάγκη κανενός να του υποδείξει κάποια άτυχη στιγμή, καταλάβαινε αμέσως πότε κάτι δεν είχε πάει καλά. Σταματούσε. Ξανάρχιζε υπομονετικά και με πείσμα, ακόμη κι όταν φαινόταν πως είχε εξαντληθεί και χρειαζόταν ένα διάλειμμα.
Πηγή κειμένου και βίντεο πλην μονογράμματος και παρασκηνιου: gdgkpoetryplus
14 Αυγούστου του 2005: Η μέρα του εφιάλτη. Η ημέρα, κατά την οποία πάγωσε ολόκληρη η Κύπρος, στο άκουσμα της τραγικής είδησης της πτώσης του μοιραίου αεροσκάφους της αεροπορικής εταιρείας «Ήλιος» στο Γραμματικό. Ο «Ήλιος» έκοψε τόσο άδικα το νήμα της ζωής 121 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και ανήλικα παιδιά. Δέκα χρόνια μετά, η δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι αυτοί που τελικά κάθισαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου μπορούν να «ξεχρεώσουν», πληρώνοντας από 80 χιλιάδες ευρώ ο καθένας. Το Sigmalive παραθέτει το χρονικό της υπόθεσης, από το τραγικό δυστύχημα μέχρι και τη λήξη των δικαστικών διαδικασιών το 2013.
Το αεροπλάνο ξεκίνησε από την Λάρνακα της Κύπρου με προορισμό την Πράγα (Τσεχία) με ενδιάμεση στάση στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος στην Αθήνα. Η αναχώρηση έγινε στις 09:07 από την Λάρνακα. Στις 10:37 εισήλθε στο FIR Αθηνών αλλά δεν μπόρεσε να έρθει σε επαφή με τον πύργο ελέγχου. Αφού διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει επαφή με το αεροπλάνο ενεργοποιήθηκε η διαδικασία σύμφωνα με το σχέδιο για ανάλογες περιπτώσεις και διατάχτηκε από τον Α-ΓΕΕΘΑ να απογειωθούν αεροσκάφη για να βρουν το αεροπλάνο. Στις 11:05 απογειώθηκαν από την Νέα Αγχίαλο δύο μαχητικά F-16 τα οποία ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο στις 11:18 και διαπίστωσαν ότι ο συγκυβερνήτης του αεροσκάφους ήταν αναίσθητος, ο κυβερνήτης δεν ήταν στην θέση του και είχε ενεργοποιηθεί το σύστημα παροχής οξυγόνου με μάσκες. Το αεροπλάνο μέχρι εκείνη την στιγμή πετούσε με τον αυτόματο πιλότο. Κατευθυνόμενο προς Εύβοια σε κάποια στιγμή έστριψε νότια και στις 11:41 οι πιλότοι των μαχητικών είδαν τον αεροσυνοδό Ανδρέα Προδρόμου που είχε πτυχίο πιλότου να προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο του αεροπλάνου. Μετά από λίγο τα καύσιμα του αεροπλάνου τελείωσαν, σταμάτησε ο αριστερός (11:50) και ο δεξιός κινητήρας (12:00) και στις 12:05 συνετρίβη στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού στην βόρεια Αττική.
Υπήρξε απότομη αποσυμπίεση του εσωτερικού του αεροσκάφους, καθώς ανάμεσα στα πτώματα των επιβατών υπήρχαν πολλά που φορούσαν μάσκες οξυγόνου. Το αεροπλάνο είχε ιστορικό προβλημάτων στο σύστημα κλιματισμού. Οι ειδικοί πάντως δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την πτώση από αυτήν μόνο την βλάβη και για ποιον λόγο δεν μπόρεσε ο κυβερνήτης να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κατεβαίνοντας σε χαμηλό ύψος, όπως και γιατί δεν βρισκόταν στην θέση του1. Τα «μαύρα κουτιά» που καταγράφουν το ιστορικό της πτήσης βρέθηκαν στο σημείο συντριβής.
Το αεροπλάνο μετέφερε 115 επιβάτες και 6μελές πλήρωμα. Από τους επιβάτες 67 θα αποβιβάζονταν στην Αθήνα και οι υπόλοιποι θα συνέχιζαν για την Πράγα. Οι επιβάτες ήταν 93 ενήλικες και 22 άτομα κάτω τον 18. Οι 103 ήταν Κύπριοι (οι περισσότεροι Έλληνες και λίγοι Αρμένιοι) και 12 Έλληνες υπήκοοι. Από το σημείο συντριβής ανασύρθηκαν 118 πτώματα στο μεγαλύτερο μέρος τους απανθρακωμένα από την πυρκαγιά που ξέσπασε μετά την συντριβή. Από τις νεκροψίες προέκυψε ότι όλοι τους ήταν ζωντανοί κατά την ώρα της συντριβής, χωρίς όμως να είναι γνωστό αν διατηρούσαν τις αισθήσεις τους, και οι τοξικολογικές εξετάσεις δεν έδειξαν να υπήρχε κάποια ουσία που μπορεί να ανέπνευσαν ή να κατάπιαν. Η αναγνώριση των πτωμάτων έγινε κυρίως μέσω σύγκρισης του DNA τους με δείγματα από συγγενείς πρώτου βαθμού. Όσα αναγνωρίστηκαν μεταφέρθηκαν και τάφηκαν στην Κύπρο.
Τα ενεργά αίτια της πτώσης ήταν η συνυπευθυνότητα στους μηχανικούς που έλεγξαν το αεροσκάφος για την τελευταία πτήση και τους χειριστές του αεροπλάνου της πτήσης HCY522, για διόρθωση των ρυθμίσεων – κυρίως της ρύθμισης manual στο ρυθμιστή συμπίεσης- που τροχοδρόμησαν τα επόμενα γεγονότα. Σημειώνεται ότι για το ίδιο θέμα, η Boeing έχει ήδη αποδεχθεί, ότι στα καθοδηγητικά δεσμευτικά εγχειρίδια των μηχανικών και του συγκεκριμένου τύπου αεροπλάνου δεν υπήρχε σαφής υπόδειξη για τοποθέτηση του διακόπτη στο «manual». Επίσης στο Πόρισμα εξετάζεται το τι υπήρχε στις υποδείξεις του ανάλογου εγχειριδίου των χειριστών στο συγκεκριμένο αεροπλάνο.
Ευθύνη στους χειριστές, επειδή δεν έκαναν έγκαιρα τις διορθωτικές επεμβάσεις με βάση τις προειδοποιήσεις που ελάμβαναν, έχοντας όμως υπόψη τα όσα έγιναν γνωστά για τις «διπλές» ηχητικές προειδοποιήσεις και ενδείξεις, τις οποίες επίσης μετά την αεροπορική τραγωδία άλλαξε η Boeing. Αποτέλεσμα ήταν οι χειριστές σε ελάχιστο χρόνο να καταβληθούν από τα συμπτώματα υποξαιμίας και να μην έχουν τον έλεγχο. Το σύστημα ενεργειών του πληρώματος και η συνεννόηση μεταξύ χειριστών στο πιλοτήριο και αεροσυνοδών στην καμπίνα επιβατών (CRM), που δεν προέβλεπε καμία εκπαίδευση για ενέργειες, σε περίπτωση σοβαρού συμβάντος όπως το πέσιμο των μασκών οξυγόνου, παρά το γεγονός ότι για ώρα μετά το αεροσκάφος δεν προχωρούσε στην προβλεπόμενη άμεση κάθοδο και συνέχιζε πορεία στο ίδιο ύψος. Τελικό αίτιο της πτώσης, ως απόρροια των προηγουμένων, ήταν η διακοπή της λειτουργίας των κινητήρων λόγω έλλειψης καυσίμων.
Τα λανθάνοντα αίτια, δηλαδή εκείνα τα αίτια που εντοπίζονται και των οποίων η λανθάνουσα λειτουργία συνέβαλε στη δραστηριοποίηση των ενεργών αιτίων είναι:
Το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας του οποίου η διαχρονική και συνεχιζόμενη ανεπάρκεια και ελλείψεις, δεν εξασφάλιζαν το απαραίτητο επίπεδο εποπτείας.
Η αεροπορική εταιρεία Helios και οι ελλείψεις σε θέματα εκπαίδευσης, διεύθυνσης και ελέγχου ποιότητας που διατηρούνταν και λόγω της ανεπάρκειας του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας.
H Boeing η οποία παρά τα συναφή συμβάντα και τις υποδείξεις, δεν προχώρησε σε επαρκή και ικανοποιητικά διορθωτικά μέτρα, ώστε να αποτραπούν παρόμοια διαδοχικά γεγονότα που οδήγησαν στη συντριβή του Boeing 737-300 της Helios.
Οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί JAA, ICAO και EASA, οι οποίοι ενώ από το 1999 μέχρι και τον Αύγουστο του 2005, σε ελέγχους διαπίστωναν πολλά, σοβαρά και επαναλαμβανόμενα προβλήματα, στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και την αεροπορική βιομηχανία της Κύπρου, δεν έλαβαν τάχιστα, τα δέοντα αποτελεσματικά μέτρα, δείχνοντας ανοχή με συνέπεια τη συνέχιση της κατάστασης.
15 συστάσεις ασφάλειας.
Οι συστάσεις ασφάλειας που περιέχονται στο πόρισμα απευθύνονται προς την παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία, τους διεθνείς οργανισμούς Πολιτικής Αεροπορίας, την ίδια την Boeing και σε όλο τον κόσμο της αεροπορίας. Όλες οι συστάσεις είναι υποχρεωτικό να εξεταστούν και να εφαρμοστούν, ενώ ήδη η Boeing έχει επίσημα υιοθετήσει και θέσει σε εφαρμογή τις τέσσερις από τις πολύ σοβαρές συστάσεις που την αφορούν. Μεταξύ αυτών οι συστάσεις για αλλαγή των προειδοποιητικών ηχητικών σημάτων που είναι ίδια για αποσυμπίεση και για λανθασμένες ρυθμίσεις απογείωσης, για αλλαγές στα εγχειρίδια μηχανικών και χειριστών ιδιαίτερα στο θέμα του ρυθμιστή συμπίεσης και αλλαγές σε σχέση με τη συντήρηση και χρήση των συσκευών και μασκών οξυγόνου στο πιλοτήριο.
Ακόμα στις συστάσεις ασφαλείας περιλαμβάνονται:
Σύσταση για να τοποθετηθούν σε όλα τα πιλοτήρια αεροσκαφών κάμερες που να μεταφέρουν εικόνα στις καμπίνες επιβατών, σε μέρος που ελέγχουν οι αεροσυνοδοί, ώστε οι τελευταίοι να βλέπουν αν είναι εντάξει οι χειριστές.
Καταγραφή όλων των συνομιλιών που γίνονται μεταξύ αεροσκαφών και εδάφους, ακόμα και με τα τεχνικά τμήματα ή τα γραφεία των εταιρειών τους.
Αντικατάσταση των καταγραφέων φωνής στα πιλοτήρια των αεροσκαφών και των σχετικών κανονισμών, ώστε να καταγράφουν και να αποθηκεύουν τις συνομιλίες και τους ήχους στο πιλοτήριο καθ΄ όλη τη διάρκεια της πτήσης και όχι μόνο τα τελευταία 30 λεπτά (ή δύο ώρες για πτήσεις μεγάλων αποστάσεων).
Ειδική εκπαίδευση όλων των πληρωμάτων αεροπορικών εταιρειών, για το τι πρέπει να κάνουν όταν συμβαίνει σοβαρό περιστατικό όπως αποσυμπίεση με ενεργοποίηση μασκών, χωρίς για μεγάλο χρονικό διάστημα να παρατηρούν ότι γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες από τους χειριστές, όπως η γρήγορη κάθοδος. Η εκπαίδευση πρέπει να προβλέπει τις ενέργειες που θα γίνουν για ασφαλή προσγείωση, ακόμα και αν οι χειριστές έχουν τεθεί εκτός μάχης.
Εκπαίδευση όλων των χειριστών και πληρωμάτων αεροπλάνων, στην αναγνώριση της έτσι ονομαζόμενης «ύπουλης υποξίας» και στις ενέργειες που πρέπει να γίνονται άμεσα για αντιμετώπισή της.
Έκδοση παγκόσμιου κανονισμού από τον ICAO, που να καθορίζει το μέγιστο χρόνο, τον οποίο πρέπει να αναμένουν οι Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας για να σημάνουν συναγερμό και να προβούν στις επακόλουθες ενέργειες, όταν ένα αεροσκάφος δεν ανταποκρίνεται.
Πολιτική απόφαση για άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα σε παγκόσμιο (ICAO) και ευρωπαϊκό (EASA-JAA) επίπεδο, ώστε σε περιπτώσεις που διαπιστώνονται σοβαρές ελλείψεις σε θέματα ασφάλειας στις εποπτικές αρχές ενός κράτους (Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας), οι οργανισμοί αυτοί να έχουν εξουσίες εμπλοκής και τοποθέτησης «τοποτηρητών» για άμεση βελτίωση.
Η δίκη πέντε στελεχών της εταιρείας με κατηγορίες ανθρωποκτονίας και πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης, ξεκίνησε στη Λευκωσία στις 17 Σεπτεμβρίου 2009.
Το Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ένοχους τους Δημήτρη Πανταζή, Γιώργο Κικκίδη, Ιάνκο Στοιμένοβ και Άλαν Ίργουιν, όλοι στελέχη της εταιρίας «Ήλιος», χωρίς ελαφρυντικά για τη συντριβή του αεροσκάφους. Το Πλημμελειοδικείο επέβαλε καταδίκη ενός χρόνου για κάθε απώλεια ζωής, συν τρία χρόνια ποινή βάσης, που αφορά την ενοχή τους με την ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Η συνολική ποινή των στελεχών της εταιρίας είναι 123 χρόνια.
Το Πλημμελειοδικείο αποσύρθηκε για να αποφασίσει κατά πόσο η ποινή θα είναι εξαγοράσιμη, όπως ζήτησαν οι συνήγοροι των καταδικασθέντων και ταυτόχρονα κατά πόσο η ποινή θα έχει ανασταλτικό χαρακτήρα μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Η πρόταση για έκτιση φυλάκισης είναι τα δέκα έτη.
Το Φεβρουάριο του 2013 το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων επέβαλε δεκαετείς ποινές φυλάκισης, εξαγοράσιμες έναντι 80.000 ευρώ εκάστη, σε τρεις από τους τέσσερις κατηγορουμένους.
Υπάρχει μια σελίδα με φωτογραφίες που δεν ξέρουμε πώς και γιατί έχουν δημοσιευθεί στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ...αυτές οι τραγικές φωτογραφίες.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Οι φωτογραφίες είναι ιδιαίτερα σκληρές και δείτε τις
ΜΟΝΟ ΜΕ ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΕΥΘΥΝΗ
ΔΕΝ βάζουμε ενεργό Link απλά κάντε copy paste για να έχετε αποκλειστικά την ευθύνη της ενεργειάς σας!
