Στα
τέλη της χιλιετίας, ο πολυβραβευμένος
Ουρουγουανός συγγραφέας και δημοσιογράφος
Εντουάρντο Γκαλεάνο, με την πρωτότυπη
όπως πάντα γραφή του και το ιδιαίτερο
ύφος του, αποφασίζει να μας ξαναστείλει
στο σχολείο. Σε ένα σχολείο που αποκαλύπτει
με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και
καυστικό χιούμορ την ανεστραμμένη
πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου,
όπου τα αριστερά βρίσκονται δεξιά, τα
πάνω κάτω και τα μπρος πίσω. Αγανακτισμένος
από την κατάφωρη κοινωνική αδικία
καταγγέλλει τους διεθνείς οργανισμούς
και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα,
καταδικάζει την εκμετάλλευση και την
αδικία, υψώνει φωνή διαμαρτυρίας και
καλεί τον καθένα μας σε εγρήγορση και
δράση, δίνοντας ένα μήνυμα αισιοδοξίας
και ελπίδας. (Από την παρουσίαση στο
οπισθόφυλλο του βιβλίου)
"Το έλεγε
ο Γκόγια: 'Η λογική γεννάει τέρατα'.
Προσοχή με αυτούς που σκέφτονται μόνο
λογικά. Πρέπει να σκεφτόμαστε και να
αισθανόμαστε. Όταν η λογική χωρίζεται
από την καρδιά, να φοβάστε. Αυτά τα άτομα
να τα φοβάστε, γιατί θα μας οδηγήσουν
στο τέλος της ανθρωπότητας. Εγώ πιστεύω
στην αντιφατική, δύσκολη, μα αναγκαία
μίξη ανάμεσα σ' αυτό που σκεφτόμαστε
και σε αυτό που νιώθουμε. Όταν βλέπω
κάποιον που αισθάνεται μόνο, λέω 'είναι
γλυκανάλατος'. Όταν βλέπω κάποιον που
σκέφτεται μόνο, σκέφτομαι 'τι τρομερό,
είναι διανοούμενος'. Εγώ δεν θέλω να
είμαι ένα κεφάλι που γυρνάει μόνο του!"
(Eduardo Galeano, από συνέντευξή του που
δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή,
4/10/2010, σε μετάφραση Ζωής Γιαλιτάκη)
Παραθέτω ένα απόσπασμα του βιβλίου παρακάτω με προτροπή σε όσους θέλουν να το διαβάσουν :
"Παρότι
δεν μπορούμε να μαντέψουμε πως θα είναι
τα επόμενα χρόνια, έχουμε τουλάχιστον
το δικαίωμα να ονειρευτούμε πώς θα
θέλαμε να είναι. Το 1948 και το 1976 ο
Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών διατύπωσε
οικουμενικές διακυρήξεις με εκτενείς
καταλόγους ανθρώπινων δικαιωμάτων αλλά
η μεγάλη πλειοψηφία της ανθρωπότητας
δεν έχει κανένα άλλο δικαίωμα εκτός από
το δικαίωμα να βλέπει, να ακούει και να
σιωπά. Τι θα γίνει αν αρχίσουμε να ασκούμε
το δικαίωμα στο όνειρο που δεν διακυρήχθηκε
ποτέ; Τι θα γίνει αν για μια στιγμούλα
αφεθούμε στο παραλήρημα;
Ας
διαπεράσει το βλέμμα μας το όνειδος και
ας ονειρευτούμε έναν άλλο κόσμο όπου:
Ο
αέρας θα είναι καθαρός, απαλλαγμένος
από το μικρόβιο του ανθρώπινου φόβου
και από τα ανθρώπινα πάθη.
Στους
δρόμους τα σκυλιά θα συνθλίβουν
αυτοκίνητα.
Τους
ανθρώπους δεν θα τους ελέγχει το
αυτοκίνητο, δε θα τους προγραμματίζει
ο υπολογιστής, δε θα τους εξαγοράζει το
σούπερ μάρκετ, δε θα τους παρακολουθεί
η τηλεόραση.
Η
τηλεόραση θα πάψει να είναι το πιο
σημαντικό μέλος της οικογένειας και θα
της συμπεριφερόμαστε όπως στο σίδερο
ή το πλυντήριο ρούχων.
Οι
άνθρωποι θα δουλεύουν για να ζήσουν,
αντί να ζουν για να δουλεύουν.
Στους
ποινικούς κώδικες θα ενταχθεί και το
αδίκημα της βλακείας, το αδίκημα που
διαπράττουν όσοι ζουν για να έχουν ή
για να κερδίζουν, αντί να ζουν απλώς και
μόνο για να ζουν, σαν τα πουλιά που
κελαηδούν χωρίς να ξέρουν ότι κελαηδούν
και σαν τα παιδιά που παίζουν χωρίς να
ξέρουν ότι παίζουν.
Σε
καμιά χώρα δεν θα φυλακίζονται οι νέοι
που αρνούνται να υπηρετήσουν τη
στρατιωτική τους θητεία αλλά εκείνοι
που θα θέλουν να την υπηρετήσουν.
Οι
οικονομολόγοι δε θα ονομάζουν επίπεδο
ζωής το επίπεδο κατανάλωσης, ούτε
ποιότητα ζωής την ποσότητα των υλικών
αγαθών.
Οι
μάγειροι δεν θα πιστεύουν ότι είναι
ευχάριστο για τους αστακούς να τους
βράζουν ζωντανούς.
Οι
ιστορικοί δεν θα πιστεύουν ότι η εισβολή
σε μια χώρα είναι κάτι που την ευχαριστεί.
Οι
πολιτικοί δεν θα πιστεύουν ότι είναι
ευχάριστο για τους φτωχούς να τρώνε
υποσχέσεις.
Η
σοβαρότητα θα πάψει να θεωρείται αρετή
και κανείς δε θα παίρνει στα σοβαρά έναν
άνθρωπο που δε θα είναι ικανός να γελάει
με τον εαυτό του.
Ο
θάνατος και το χρήμα θα χάσουν τις
μαγικές τους δυνάμεις και ούτε ο θάνατος
ούτε η περιουσία θα μπορούν να μετατρέψουν
έναν παλιάνθρωπο σε ευυπόληπτο πολίτη.
Κανείς δε θα θεωρείται ήρωας ή χαζός
επειδή κάνει αυτό που πιστεύει ότι είναι
σωστό αντί να κάνει αυτό που τον συμφέρει
περισσότερο.
Ο
κόσμος δεν θα πολεμάει πια τους φτωχούς
αλλά τη φτώχεια και η στρατιωτική
βιομηχανία δε θα έχει άλλη λύση παρά να
κλείσει.
Το
φαγητό δε θα είναι εμπόρευμα ούτε η
επικοινωνία εμπόριο, επειδή το φαγητό
και η επικοινωνία είναι δικαιώματα του
ανθρώπου.
Κανείς
δε θα πεθαίνει από πείνα επειδή κανείς
δε θα πεθαίνει από το πολύ φαΐ.
Κανείς
δε θα φέρεται στα παιδιά του δρόμου σαν
να είναι σκουπίδια, επειδή δε θα υπάρχουν
παιδιά του δρόμου.
Κανείς
δε θα φέρεται στα πλούσια παιδιά σαν να
είναι λεφτά, επειδή δε θα υπάρχουν
πλούσια παιδιά.
Η
εκπαίδευση δε θα είναι προνόμια μόνο
όσων μπορούν να την πληρώσουν.
Η
αστυνομία δεν θα είναι εφιάλτης για
όσυς δεν μπορούν να την εξαγοράσουν.
Η
δικαιοσύνη και η ελευθερία, αδέρφια
σιαμαία που καταδικάστηκαν να ζουν
χωριστά, θα ενωθούν και πάλι, πλάτη με
πλάτη.
Μια
μαύρη γυναίκα θα είναι πρόεδρος της
Βραζιλίας και μια άλλη γυναίκα, επίσης
μαύρη, θα είναι πρόεδρος την Ηνωμένων
Πολιτειών της Αμερικής μια ινδιάνα
γυναίκα θα κυβερνάει τη Γουατεμάλα και
μια άλλη το Περού.
Στην
Αργεντινή οι τρελές της Πλάζα ντε Μάγιο
θα είναι παράδειγμα πνευματικής υγείας,
επειδή εκείνες αρνήθηκαν να ξεχάσουν
στα χρόνια της υποχρεωτικής λήθης.
Η
Αγία Μητέρα Εκκλησία θα διορθώσει τα
τυπογραφικά λάθη στους πίνακες του
Μωυσή και η έκτη εντολή θα προστάζει να
τιμάμε το σώμα.
Η
Εκκλησία επίσης θα υπαγορεύσει μια
ακόμη εντολή, που την ξέχασε ο Θεός:
«Αγάπα τη φύση, μέρος της οποίας είσαι
κι εσύ».
Θα
ξαναβλαστήσουν τα δάση στον ερημωμένο
κόσμο μας και στις ερημωμένες ψυχές.
Οι
απελπισμένοι θα ξαναβρούν την ελπίδα
τους και οι χαμένοι τη ζωή τους, αφού
απελπίστηκαν επειδή ήλπισαν πολύ και
χάθηκαν επειδή έψαξαν πολύ.
Όσοι
έχουμε θέληση για δικαιοσύνη και ομορφιά
θα είμαστε όλοι αδέρφια, όποτε κι αν
έχουμε γεννηθεί, όπου κι αν έχουμε ζήσει,
χωρίς να χρειαστεί να αλλάξουμε καθόλου
τα σύνορα του κόσμου και του χρόνου.
Η
τελειότητα θα εξακολουθήσει να είναι
το βαρετό προνόμιο των θεών όμως, σ’
αυτό τον όμορφο αλλά και γαμημένο
κόσμο, θα ζούμε την κάθε νύχτα σαν να
‘ναι η τελευταία και την κάθε μέρα σαν
να ‘ναι η πρώτη μας."
Εντουάρντο
Γκαλεάνο, «Ένας κόσμος ανάποδα» που
κυκλοφορεί από τις ‘Εκδόσεις Πιρόγα
σε μετάφραση της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΥ,
Eduardo Galeano “Patas arriba” 1998.
