Η κολεκτίβα από τη Γαλλία υπάρχει από το 2006 και αυτοπροσδιορίζονται ως dark jazz, άλλοι το ονομάζουν Doom Jazz, άλλοι post-jazz και άλλοι για ευκολία modern-jazz. Ταμπελίτσες ελκυστικές. Ανέκαθεν η μουσική βιομηχανία κανιβαλιζόταν. Οι ταμπέλες είναι το σαράκι της μουσικής και της τέχνης γενικότερα.

Οι Γερμανοί Bohren & der Club of Gore, οι Ολλανδοί, που είχαν δύο συγκροτήματα που διαλύθηκαν και τα δύο όμως , τους The Mount Fuji Doomjazz Corporation και τους The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble και οι Γάλλοι, Dale Cooper Quartet & The Dictaphones.

Οι τρεις αυτές μπάντες είναι αυτοί που έχουν καταφέρει ως τώρα να προσδιορίσουν το συγκεκριμένο μουσικό ιδίωμα σε ένα ευρύτερο κοινό και είναι μάλλον απίθανο να υπάρχουν παρόμοιοι μουσικοί που να μπορούν να αποδώσουν τη συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία το ίδιο εκλεπτυσμένα. Αν και έχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ τους , με τις δύο τελευταίες να ξεφεύγουν αρκετά από την έννοια του Doom πολλές φορές, η αφετηρία τους είναι κοινή και εμφανής. Εμείς σήμερα θα μιλήσουμε για τους Dale Cooper Quartet & The Dictaphones.

Parole De Navarre - 2006

Πολλοί μπορεί να αναφερθούν σε ambient jazz, ή horror/dark jazz δείχνοντας, στην ουσία, τις τρεις προαναφερθείσες μπάντες. Η σχέση τους με film noir και ταινίες τρόμου δεν είναι καθόλου αμελητέα επίσης. Αν και για πολλούς μουσικόφιλους τέτοια ηχοχρώματα υπάρχουν ήδη σαν μικρό υποσύνολο μουσικών της δισκοθήκης τους, η έννοια της Doom Jazz έχει δημιουργήσει ένα μικρό φανατικό κοινό που όλο και εξαπλώνεται και αρχίζει να γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής σε κόσμο που ουδεμία αγάπη τρέφει για τον χώρο του metal, ούτε της jazz. Και αυτό είναι το παράδοξο κάποιων μουσικών υβριδίων. Ίσως όχι και τόσο παράδοξο τελικά.

To Dale Cooper είναι όνομα δανεικό από τον πρωταγωνιστή πράκτορα του FBI της περιβόητης σειράς μυστηρίου Twin Peaks, σε σκηνοθεσία του David Lynch. Η μουσική της σειράς τότε ήταν γραμμένη από τον Angelo Badalamenti. Ο ίδιος ο Badalamenti αποκαλούσε τα μουσικά του θέματα “Cool Jazz”. Είναι προφανής η αγάπη του κουαρτέτου από τη Γαλλία για το Twin Peaks, για την αισθητική του.

Metamanoir - 2011

Φρίκη, τρόμος, κλειστοφοβία, σκοτεινή ατμόσφαιρα, jazz αισθητική και φιλοσοφία. Και ο όρος doom είναι το κλειδί της όλης ιστορίας : Είναι δανεισμένος από το χώρο του metal, που όσο τρομακτικά παρεξηγήσιμο και αν ακούγεται, αυτή είναι η αλήθεια. Οι μουσικοί είναι επηρεασμένοι από το χώρο του Doom Metal, τόσο σε επίπεδο ατμόσφαιρας, όσο και σε επίπεδο τεχνικής. Έχουν υπάρξει πολλές αποτυχημένες προσπάθειες ανάμιξης του doom και της jazz και το αποτέλεσμα ήταν κάτι που ικανοποιούσε κυρίως τους ακροατές του πρώτου, αφού στην ουσία κατέληγαν σε ένα είδος πειραγμένης metal, ή σκοτεινής πειραματικής ambient, δίχως τη γέννηση μιας νέας ταυτότητας. Κοινώς, ήταν κάτι άλλο.

Από τη μεριά της Jazz, το Doom έρχεται να προσδιορίσει όχι τόσο την αισθητική, όσο το ρυθμό ενός κομματιού. Είναι, δηλαδή, σχεδόν καθαρά τεχνικοί οι λόγοι που οδηγoύν στο να χρησιμοποιηθεί αυτός ο όρος. Το Doom είναι ένας ρυθμός κυρίως στα drums εξαιρετικά αργός και επαναλαμβανόμενος, δημιουργώντας μιαν ατμόσφαιρα σκοτεινή και επιβλητική. Δεν είναι καθόλου εύκολο να συνδυαστεί με ένα παρανοϊκό σαξόφωνο, ή μια κακιασμένη τρομπέτα. Το υβρίδιο είναι δύσκολο και χρειάζεται πολλή προσοχή στη δημιουργία του.

Quatorze Pieces De Menace - 2013

Ο αυτοσχεδιασμός είναι έκδηλος, η ατμόσφαιρα είναι ανακατεμένη, ομιχλώδης. Η ιδέα ενός live σχεδόν σε προκαλεί. Τα ακουστικά όργανα (μπάσο, drums, τρομπέτα, σαξόφωνο) έρχονται και ενώνονται με διάφορα samples και σκοτεινά μπλιμπλίκια, εκεί που παραπέμπει το Dictaphones στο όνομα της μπάντας. Κάποιοι τους ορίζουν ως “Funeral Jazz”. H ίδια η μπάντα στο site της στο myspace δηλώνει ambient. Δεν υπάρχουν ταμπέλες που να μπορούν να προσδιορίσουν το ποιόν των Dale Cooper & The Dictaphones. Μονάχα η ακρόαση δίνει την τελική εικόνα. Μια εικόνα σουρεαλιστική, ανατριχιαστική, ανακουφιστική, ονειρική. Το συνάφι αυτό, άλλωστε, αγαπά το David Lynch, τη jazz, τις ταινίες τρόμου, τη φαντασία.

οι Γάλλοι Dale Cooper, αγγίζουν την jazz επιδερμικά και απλά τη χρησιμοποιούν περισσότερο σαν ένα αισθητικό –ηχητικό μέσο για να χωρέσουν μέσα του την σκοτεινή μουσική τους, παρά σαν αυτούσιο το ίδιο το μουσικό ιδίωμα. Η μουσική τους αναμφίβολα λοξο-φλερτάρει με ένα σωρό επιρροές και ερεθίσματα, αλλά σε καμία περίπτωση το αργόσυρτο του χαρακτήρα της και κυρίως το αχανές, χαλαρό μουσικό ύφος της δεν μοιάζει με jazz. Δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο dark στοιχείο και το συνδυάζουν με ένα σωρό διαφορετικές επιρροές δημιουργώντας έτσι μια αμιγώς ατμοσφαιρική μουσική, στηριγμένη σε ambient χαλιά με καλοδεχούμενη πειραματική διάθεση και έντονα σκοτεινό ύφος.

Dale Cooper Quartet & The Dictaphones/Witxes - Split 2014

Η μουσική τους είναι σκοτεινή και, ναι, τζαζίζει μελαγχολικά. Την ίδια στιγμή, χάνεται σε drone/ambient δρόμους, ορκίζεται στο όνομα του ύψιστου τζαμαριστού αυτοσχεδιασμού μοιάζει με το ατελείωτο νυχτερινό ταξίδι ενός τρένου μέσα σε μια ανύπαρκτη μητρόπολη.

Τα απλωμένα πνευστά βουτάνε σε αβύσσους, απλώς αλλάζοντας ημιτόνια με μια θριαμβευτική less is more σιγουριά και το τρένο σφυρίζει με ανθρώπινες αναπνοές. Μεραρχίες από χλωμά πορτοκαλί φώτα, σπειροειδείς λεωφόροι και μαύρα τούνελ εναλλάσσονται τυχαία, ατέρμονα. Με το κεφάλι ακουμπισμένο στο τζάμι, πας σε στιγμές να αποκοιμηθείς, πετιέσαι από όνειρο σε όνειρο κι οι σκέψεις σου δεν έχουν συνοχή. Αυτό το μέρος δεν είναι το Twin Peaks (αν και ως μπάντα τον Badalamenti τον έχουμε μελετήσει) και σίγουρα δεν είναι η γενέτειρα τους Brest, κάπου εκεί στη Βρετόνη. Είναι μια γιγάντια πόλη – μήτρα του μέλλοντος που χάνεται στις ζωντανές της ονειροπολήσεις. Ένα άλμπουμ στο οποίο δεν μοιάζει να συμβαίνουν πολλά. Αν του δώσεις όμως τη σωστή συνθήκη, επιταχύνει και ό,τι μοιάζει ως στατικό μετατρέπεται σ’ ένα παράξενο ψυχικό time-lapse.

Ανήλιαγοι στενοί διάδρομοι, θαμμένα κελάρια, ανύπαρκτες σοφίτες.Άλυτα μυστήρια, σιωπηρές κραυγές από το πουθενά. Ψυχοφθόροι αυτοσχεδιασμοί, δηλητηριώδεις κισσοί στους τοίχους, καπνός χωρίς φωτιά. Όλα άρχισαν στη Βρέστη, στη γαλλική Βρετάνη, στο δυτικότερο λιμάνι της χώρας. Μετά μονάχα ο Ατλαντικός. Εκεί συναντήθηκε το μυστηριώδες κουαρτέτο το 2002. Επί τρία χρόνια οι μουσικοί έπαιζαν και αυτοσχεδίαζαν.

Astrid Astrid - 2017

Αργόσυρτη jazz, σκοτεινή ambience, ανατριχίλα. Δεν είναι ένα μουσικό ταξίδι, μάλλον ένας ονειρικός λαβύρινθος χωρίς έξοδο. Το σαξόφωνο σε προϋπαντεί, είναι μόνο του, με πολλές παύσεις. Ένα είδος ψυχαναγκασμού του ακροατή, μια εισαγωγή στο τι πρόκειται να επακολουθήσει. Στο τρίτο λεπτό μία αυτιστική ηλεκτρονική νότα να συνεχίζει ασταμάτητα μέχρι το κλείσιμο σε ένα υπόγειο κελάρι χωρίς φως.

Όπως και το κρασί όταν είναι νέο απευθύνεται μονάχα σε ειδικούς, εντούτοις όταν παλιώσει το αποζητούν όλοι... αλλά τι λέω; Ποιός μπορεί να είναι ειδικός σε αυτό το μουσικό είδος; Ας σοβαρευτώ.

H Jazz λοιπόν. Αυτή η τέχνη που μπορεί να παρομοιαστεί με τόσα πολλά πέρα από την μουσική αλλά από την άλλη μέσα σε αυτή είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Αυτή η τέχνη με τις ένδοξες μαύρες ρίζες που πια στην πλειονότητα της απολαμβάνεται από λευκούς, όμως αυτό είναι άλλου παπά ευαγγέλια και δεν είναι της παρούσης.

Live at The Place / 01/12/2017

Πολλά στην ζωή μοιάζουν με την Jazz, διότι είναι καλύτερα όταν αυτοσχεδιάζεις. Κατά γενική ομολογία όλα γύρω από αυτή την τέχνη είναι θέμα ρυθμού και νοήματος, αλλά αν πραγματικά θα έπρεπε να καταλήξεις σε μια θεωρία ή να την κατατάξεις κάπου τότε σίγουρα δεν θα μπορούσες να δώσεις μια ικανοποιητική απάντηση. Ίσως είναι καλύτερα να την χαρακτηρίζεις με κάτι έξω από την μουσική όπως προείπα και στην αρχή, να χρησιμοποιείς μια αλληγορία ή στην τελική να αφήνεις την φαντασία σου να μιλήσει με απλά λόγια και τότε αυτή από μόνη της κάπου θα σε βρει. «Painting, i think it's like Jazz», όπως είχε πει και ο μεγάλος Brian Eno.

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ