Η Ενωση Δικαιούχων Εργων Μουσικής (ΕΔΕΜ), ο οργανισμός που
ασχολείται με τη διαχείριση και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των
δημιουργών (συνθέτες, στιχουργοί κ.ά.), έκανε μία έρευνα και εξέτασε για όλο το
2022 το playlist σε 20 μουσικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς της Αττικής: 9 με
ξενόγλωσσο ρεπερτόριο, 9 με ελληνικό και 2 με μικτό που παίζουν και ελληνικά
και ξένα τραγούδια. Από τους 9 με το ελληνικό ρεπερτόριο, οι τρεις («Μελωδία
99.2», «Μέντα 88», «Δίεση 101.3») κατέχουν ένα σημαντικό τμήμα της αγοράς του
λεγόμενου έντεχνου ελληνικού τραγουδιού.
Ενας μουσικός σταθμός λοιπόν μεταδίδει, πάνω κάτω, γύρω στα
400 τραγούδια σε ένα 24ωρο. Τόσο χωράει το πρόγραμμα αν βγάλεις τις
διαφημίσεις, τα λόγια των παραγωγών κ.ο.κ. Δηλαδή, σύνολο, 146.000 διαφορετικά
τραγούδια σε μία χρονιά. Ξέρετε πόσα (διαφορετικά) τραγούδια παίζουν στην
πραγματικότητα; Ελάχιστα. Το playlist (ρεπερτόριο) είναι επαναλαμβανόμενο.
Παράδειγμα, ο «Hit 88.9» μετέδωσε 344 τραγούδια σε ολόκληρο τον χρόνο! Με άλλα
λόγια, όπως σημειώνει και η ΕΔΕΜ, (σαν να) έβαζε τα ίδια και τα ίδια προσθέτοντας
μόνο ένα νέο τραγούδι κάθε μέρα!
Και δεν
είναι μόνο ότι παίζουν ελάχιστα κομμάτια, παίζουν και μεταξύ τους (τα ίδιου
είδους ραδιόφωνα) τα ίδια. Τα τρία έντεχνα ραδιόφωνα παράδειγμα που εξέτασε η
ΕΔΕΜ («Μελωδία 99.2», «Μέντα 88», «Δίεση 101.3») έχουν πολλά κοινά σημεία στα
ρεπερτόρια που αναμεταδίδουν, σαν το ένα να «μιμείται» το άλλο. Ο «Δίεση 101.3»
έπαιξε όλη τη χρονιά μόλις 867 τραγούδια, ο «Μέντα 88» 1.004 και ο «Μελωδία
99.2» 1.789 τραγούδια. Ο σταθμός με τον μεγαλύτερο πλουραλισμό είναι το Δεύτερο
Πρόγραμμα με 29.553 τραγούδια στο 2022, δηλαδή 81 νέα τραγούδια κάθε ημέρα.
Η ερώτηση είναι
απλή. Ζει σήμερα το μουσικό ραδιόφωνο
ή απλά τίναξε τα πέταλα;
Η απάντηση είναι
απλή και δεδομένη. Όχι βέβαια. Είναι
νεκρό αλλά μη του το πείτε. Με λίστα
προεπιλεγμένων κομματιών και με δεκάδες
άσχετους στην πλειονότητά τους «υπεύθυνους
προγράμματος» σαφώς και δεν υπάρχει
σοβαρό μουσικό ραδιόφωνο.Πήξαμε στους
"ειδικούς " επί παντός επιστητού.
Εντάξει υπάρχουν δυο τρείς που ξέρουν
το τόπι όπως το Μεταδεύτερο αλλά τους
παίρνει η μπάλα και χάνονται κι εκείνοι…
Όπου κι αν
γυρίσεις ακούς τα ίδια τραγούδια ξανά
και ξανά.Κάθε δίωρο η ίδια γελοία κασέτα.
Σε κάθε θεματικό
ραδιοφωνο ο ένας αντιγράφει τον άλλο
και το τελικό αποτέλεσμα παραπέμπει σε
γελοιότητα ολκής. Τραγουδάκια στη σειρά
ατάκτως παιγμένα και κακώς επιλεγμένα
πλαισιωμένα πάντα από χαζοχαρούμενες
και σχεδόν λιπόθυμες ατάκες από παιδάκια
που έχουν μπερδέψει το μικρόφωνο με την
οδοντόβουρτσα. Κανείς πλέον δεν τολμάει
να κάνει «επανάσταση», το αυτονόητο
δηλαδή, και να παίξει στην εκπομπή του
τα τραγούδια που του αρέσουν.
Οι εξαιρέσεις
από ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Επόμενο
ζητούμενο λοιπόν.Ο έλληνας ακροατής
ξέρει τι θέλει;
Απαντώ. Ασφαλώς
και ξέρει τι θέλει. Το ερώτημα μεγάλο
και απλό. Πού να το βρει όμως. Οι εταιρείες
αλλού πατάνε κι αλλού βρίσκονται.. Τα
όποια δισκάδικα κλείνουν το ένα μετά
το άλλο λες κι έχει πέσει επιδημία. Τα
κλαμπ ανύπαρκτα. Τα χρήματα εξανεμίζονται.
Τα τηλεοπτικά μουσικά προγράμματα από
ανύπαρκτα έως κλινικά νεκρά. Εντελώς.
Η κατάσταση στο
internet; Θολή. Πρέπει να το κουράσεις πολύ
για να βρεις εναλλακτικές και κάποια
διέξοδο.Αδιέξοδο λοιπόν και αμέτρητα
ερωτηματικά.Οι συγκρίσεις αναπόφευκτες
με ότι γινόταν παλιά.Όχι πως όλα όσα
γίνονταν στα 80΄ς και στα 90΄ς και στο
ξεκίνημα της δεκαετίας του 2000 ήταν καλά
και άγια.
Και τότε είχαμε
ηλίθιους που παρίσταναν τις αμερικανόφερτες
φίρμες. Και τότε υπήρχαν νούμερα της
δεκάρας που με ένα χτένισμα κι ένα
λούσιμο της περούκας που φόραγαν πίστευαν
ότι έχουν γίνει Duran Duran… Και τότε έβλεπες
καραγκιοζιλίκια και δήθεν ξερόλες με
άποψη αλλά πλέον το θέμα έχει ξεφύγει.
Δεν μπορεί να
αναζητάς σωτηρία στο web radio ή σε ελάχιστα
προγράμματα κρυμμένα στην ΕΡΤ ή σε
κάποια άλλα ειδικά ραδιόφωνα. Δεν μπορεί
ρε φίλε να ψάχνεις για φως στο σκοτάδι
έχοντας πνιγεί από τις επαναλήψεις των
θεματικών ραδιοφώνων, π.χ. tο
Despacito από τη Shakira από όλη την latin ποπ
κουλτούρα και από όλη την συνεχή επανάληψη
ήχων και ρυθμών που δεν λένε τίποτα και
μέσα σε όλο αυτό το συρφετό να θέλεις
να πείσεις τον άλλο ότι δεν είσαι
ελέφαντας γιατί θέλεις να ακούσεις
Doors ή γιατί έχεις νοσταλγήσει Στράτο
Διονυσίου γιατί θέλεις να ακούσεις Χόρν
ή Χατζιδάκι αλλά και Poll και Τουρνά και
νέο κύμα και στις 16 Μάη μήνα με Σταμάτη
Κόκοτα αλλά και τη δισκογραφία των Pink
Floyd και της Anne Clark και των
Smiths…
Aς
πάρουμε ένα παράδειγμα. Γνωστός
ροαδιοφωνικός σταθμός στην Θεσσαλονίκη
άρτι αφιχθείς με έντεχνο θεματικό
προσδιορισμό. Δεν είναι δυνατό να
μην ακούγεται Μποφίλιου, Ζουγανέλη,
Χαρούλης, Ασλανίδου επι καθημερινής
βάσεως και πετάμε και κανένα Παπακωνσταντίνου
και κανένα Μάλαμα και αραιά και πού
κανένας Παπάζογλου για να θολώσουμε το
τοπίο. Δεν υπάρχει καν στο τοπίο low bap
και B.D.Foxmoor π.χ.
Σου αρέσει δεν
σου αρέσει όλη την ημέρα τρως στη μάπα
από το πρωί μέχρι το άλλο πρωί αδιαμαρτύρητα
τα ίδια και τα ίδια και σου μένει τελικά
μια στιφάδα στην γευση και όταν έρχετε
η ερώτηση “τι λέει ρε ο σταθμός;”
δυσκολεύεσε να απαντησεις,
Σου έρχετε ένας κόμπος στον λαιμό,
ψάχνεις να βρείς τα λόγια που θα πείς.
Δεν μπορεί να
πεθαίνει η Αρλέτα και να μην ιδρώνει το
αυτί κανενός καλόπαιδου να ελεήσει να
της κάνει ένα αφιέρωμα στο ρημάδι του
γιατί είναι διακοπές στη Μύκονο. Δεν
μπορεί να έχεις επέτειο του Morrison και να
μην ασχολείται κανείς με ένα θρύλο. Δεν
είναι δυνατό να υπάρχει επέτειος Hendrix
και να ακούω από το πρωί μέχρι το βράδι
Adele.
Φτάνει. Έλεος
ρε μάγκες. Λυπηθείτε τον εαυτό σας και
μετά εκείνους που σας κάνουν ακόμα τη
χάρη να παίζουν με τη βελόνα του ραδιοφώνου
τους και να πέφτουν κατά λάθος πάνω σας…
Θα ρωτήσεις τι
να ακούσουμε λοιπόν και τι αξίζει να
ακούσουμε και σου απαντάω ευθαρσώς
τίποτα.Ο καλύτερος ραδιοφωνικός σταθμός
που υπήρξες ποτέ, μια και μιλάμε για
έντεχνο, ήταν το δεύτερο λίγο πριν το
κλείσουν και στην συνέχεια το Μεταδεύτερο
που με τον Νόμο που έβγαλαν θα το κλείσουν
και ύστερα θα μείνει μόνο μια ανάμνηση
που θα σβήσει με την γενιά μας ενώ το
ραδιοφώνο θα έχει ισοπεδωθεί προ πολλού
παίζοντας από το πρωί εώς το βράδυ την
ίδια λίστα.
